شرم اعتیاد را زنده نگه می‌دارد
شرم اعتیاد را زنده نگه می‌دارد
شرم یک احساس منزوی و ناتوان کننده است که باعث می شود نسبت به خود احساس تردید و بی ارزشی داشته باشیم.
همه افراد این احساس را در نقطه ای از زندگی خود تجربه می کنند. با این حال در افراد درگیر با اعتیاد ، شرم فقط یک بار اتفاق نمی افتد و تقریباً هر روز تجربه می‌شود.
برای درک اینکه شرم چگونه اعتیاد به مواد مخدر، الکل و رفتارهای اعتیادی را تغذیه می کند ، مهم است که آن را از گناه تشخیص دهیم. احساس گناه یک احساس طبیعی است که می تواند به دنبال یک انتخاب نادرست یا یک اشتباه ایجاد شود. احساس گناه از وجدان اخلاقی ما نشأت می گیرد و به ما اطلاع میدهد که کاری کرده ایم رفتاری نادرست است.
از سوی دیگر ، شرمندگی احساس عدم کفایت است. با شرمندگی ، ممکن است احساس کنید اشتباهات ساده نشانه این است که شما یک شخص ناتوانید.
در حالی که احساس گناه می تواند به شما انگیزه دهد تا اشتباه یا خطای رفتاری خود را تصحیح کنید ، شرمندگی شما را از خودتان متنفر میکند. احساس گناه شما را مجبور میکند تا با دیگران ارتباط برقرار کنید تا اشتباه را جبران کنید ، در حالی که شرم باعث می شود از دیگران پنهان شوید تا خجالتی را که احساس می‌کنید به حداقل برسانید. در حالی که احساس گناه قضاوت در مورد رفتار شماست ، شرم قضاوت در مورد خودتان است.
در شرم تنها چیزهایی که ثابت هستند این نوع احساسات هستند:
“من سزاوار دوست داشتن نیستم.”
“من مهم نیستم.”
“من آدم خوبی نیستم.”
“من شکست خورده ام – و یک شکست خورده باقی میمانم.”
“من نمی توانم خوشحال باشم.”
“من یک بازنده ام.”
“من سزاوار تنهایی هستم.”
“من ارزش تلاش برای رفع آن را ندارم.”
در اعتیاد فعال ، احساس مزمن بی ارزشی و حقارت باعث می شود باور کنید که شایسته عشق ، احترام – و حتی شادی نیستید. شما از آنچه هستید شرمنده می شوید و در نتیجه به افسردگی و ناامیدی مزمن دچار می شوند.این احساسات شرم آور، مانعی قوی برای کمک به خود می شود ، زیرا ممکن است احساس کنید ارزش کمک یا توجه را ندارید.
شرم از همان ابتدا می تواند فرد را به سمت اعتیاد سوق دهد ، همچنین می تواند او را در چرخه اعتیاد نگه دارد:
هنگامی که عوامل استرس زا مانند کار ، امور مالی و روابط بیش از حد تنش زا می شوند و فرد احساس بیکفایتی در حل آنها میکند، ممکن است با مواد ، الکل یا رفتارهای اعتیادی نظیر قمار خود درمانی کند. رفتارهای اعتیادی، مواد و الکل عزت نفس و کنترل فرد بر روی زندگی اش را کاهش می دهد و درماندگی، احساس بیکفایتی و ناامیدی افزایش می‌یابد. هر بار که این چرخه تکرار می‌شود ، به دلیل احساس ناتوانی خود در کنترل این فشارها ، او بیشتر ناامید می‌شود و شرم بیشتری تجربه میکند.
از آنجا که شرم و اعتیاد به نوعی از زندان تبدیل می شود که می تواند فرد را در چرخه منفی نگه دارد، درمان نیاز به یک رویکرد قدرتمند دارد. درمان نیاز به یک محیط امن دارد که در آن فرد بتواند شرم خود را تشخیص دهد و ابراز وجود کند. در یک برنامه حرفه‌ای درمان اعتیاد فرد درگیر اعتیاد یاد خواهد گرفت که چگونه با شرم مبارزه کند.
نویسنده: مرضیه حمزه زاده، دکتری مطالعات اعتیاد
