مصرف مواد مخدر چه اثراتی بر زندگی زنان دارد؟

مصرف مواد مخدر چه اثراتی بر زندگی زنان دارد؟

اعتیاد یک بیماری برگشت‌پذیر است که مشکلات جدی ایجاد می‌کند و زندگی جسمی، اجتماعی و روانی افراد را مختل می‌کند. به طور کلی، زنان نسبت به مردان تمایل کمتری به سوء مصرف مواد مخدر دارند، اما اعتیاد در بین آن‌ها در حال افزایش است و نسبت به ترک مواد مخدر حساس‌تر هستند.

پیامدهای نامطلوب روحی و روانی و پزشکی مصرف مواد مخدر در زنان شدیدتر از مردان است و زنان مشکلات خانوادگی، شغلی و اجتماعی بیشتری را به دلیل مصرف مواد مخدر تجربه می‌کنند. از طرف دیگر، با زنان مصرف‌کننده‌ی مواد مخدر نسبت به مردان معتاد، نسبتاً ناعادلانه رفتار می‌شود و حمایت بسیار کمتری از جامعه دریافت می‌کنند.

سوء مصرف مواد در زنان یک مشکل عمده‌ی بهداشت عمومی است و علی‌رغم تلاش برای کمک به ترک دائمی زنان، تعداد زیادی از آن‌ها باز هم به سمت مصرف مواد برمی‌گردند. دسترسی آسان به مواد مخدر، داشتن ارتباط دوستانه با مصرف‌کنندگان مواد مخدر، عدم حمایت اجتماعی کافی، درمان اجباری و بی‌توجهی به جلسات پشتیبانی ترک مواد، از موانع ترک اعتیاد دائم در زنان است.

برای تسهیل روند ترک اعتیاد در زنان، دسترسی به مواد مخدر و همچنین ارتباط با مصرف کنندگان مواد مخدر باید محدود شود. علاوه بر این، باید افراد را به مشارکت در برنامه‌های آموزشی و پشتیبانی که هدف آن‌ها ایجاد انگیزه برای ترک اعتیاد است تشویق کرد.

نظرسنجی از بسیاری از زنانی که مواد مخدر را قبلاً ترک کرده بودند نشان داده است که این افراد وقتی اعتیاد را ترک کرده و به خانه بازگشته‌اند، به دلیل عدم حمایت کافی، تشویق اطرافیان، فراهم بودن مواد مخدر در محل زندگی و مصرف برخی از اعضای خانواده‌ی آن‌ها، دوباره درگیر مصرف مواد شده‌اند.

موانع ترک اعتیاد به مواد مخدر برای زنان

موانع ترک اعتیاد به مواد مخدر را از زبان خود این زنان که پس از تجربه‌ی ترک مواد مخدر و بهبودی، دوباره به سمت آن کشیده شده‌اند بخوانید.

• «مادرم مصرف‌کننده‌ی مواد مخدر بود و هرگز مانع مصرف من نمی‌شد، یا از خطرات مواد مخدر چیزی نمی‌گفت. به همین دلیل، من پس از ترک اعتیاد دوباره شروع به مصرف مواد کردم».
• «چهار نفر از اعضای خانواده‌ی من معتاد هستند. فقط خدا می‌تواند به من کمک کند تا دوباره به خانه برگردم و دوباره به مواد مخدر برنگردم. درست است که به خود من هم بستگی دارد، اما مواد مخدر آنقدر وسوسه‌انگیز است که با دیدن آن تمایل به مصرف آن را پیدا خواهید کرد».
• «من قبلاً فروشنده‌ی مواد مخدر بودم. این کار را کنار گذاشتم و مواد را ترک کردم. اما پس از ترک هیچ پولی نداشتم، بنابراین مجبور شدم دوباره فروش مواد مخدر را شروع کنم، و به همین دلیل، دوباره شروع به مصرف کردم».
• یکی دیگر از مصرف‌کنندگان گفت که او دوباره عود کرده است زیرا خانواده‌اش فروشنده‌ی مواد بودند. او گفت: «خانواده‌ی من فروشنده‌ی مواد مخدر هستند و خودشان نیز مصرف می‌کنند و این یکی از دلایلی است که پس از ترک مواد، دوباره عود می‌کنم».
• یکی از زنان گفت که زندگی در محله‌هایی که معتادان و مواد فروشان به راحتی یافت می‌شوند، نقش مهمی در دسترسی آسان به مواد مخدر و در نتیجه برگشت به مصرف دارد. او که خود ساکن یکی از این محله‌ها است می‌گوید: «بسیاری از معتادان در محل زندگی من حضور دارند. در همسایگی من زن و شوهری زندگی می‌کنند که هر دو معتاد هستند و خانه‌ی خود را برای مصرف مواد در اختیار معتادان قرار می‌دهند. من هم گاهی وسوسه می‌شدم و برای مصرف مواد مخدر به آنجا می‌رفتم».
• برای برخی از این زنان، اعتیاد همسر آن‌ها دلیل اصلی دسترسی آسان آن‌ها به مواد مخدر است و بدیهی است که برگشت مجدد داشته‌اند. به گفته‌ی آن‌ها، علی‌رغم ترک اعتیاد، هنگامی که به خانه برگشته و می‌دیدند که شوهرشان در حال مصرف مواد مخدر است، در مقابل وسوسه‌های مصرف مواد دوام نیاورده و از این رو به سمت مصرف دوباره‌ی آن می‌رفتند.
• یکی از این افراد گفت: «هیچ کس نمی‌تواند به اندازه‌ی شوهرم بر من تأثیر بگذارد و تأثیر اعتیاد او بر من همیشه وجود داشته است». او معتقد بود که شوهرش اول باید ترک کند تا او هم بتواند مقاومت کند. او گفت: «اگر من بخواهم در ترک بمانم، شوهرم باید مواد مخدر را ترک کند و هیچ موادی در خانه نباشد. زیرا وقتی در خانه مواد وجود ندارد، من هم وسوسه‌ای برای مصرف این مواد نخواهم داشت».
• برخی از این زنان پس از ترک اعتیاد، با افراد معتاد دوست شده بودند و این دلیل عود مجدد آن‌ها بود. یکی از آن‌ها گفت: «من برای چندین سال ترک کرده بودم و پاک بودم. سپس با یک پسر دوست شدم، و او کراک را به من معرفی کرد و من به آن معتاد شدم. او به من گفت کراک اعتیادآور نیست، اما بعد از اولین مصرف، آنقدر احساس خوبی داشتم که تمام شب بیدار بودم. بنابراین بعد از تجربه‌ی آن حس خوب معتاد شدم».
• تعداد زیادی از افراد ادعا کردند که با وجود ترک اعتیاد، دیگران به آن‌ها به چشم معتاد نگاه می‌کردند. یکی از آن‌ها گفت: «هنگامی که بهبود می‌یافتم، خانواده‌ام فکر می‌کردند که دروغ می‌گویم و فکر می‌کردند که من پنهانی مواد مصرف می‌کنم. آن‌ها حرف مرا باور نکردند و از من حمایت نکردند. این دلیلی بود که من انگیزه‌ی خود را از دست دادم و باعث بازگشت من شد. من مواد مخدر مصرف نمی‌کردم و اگر آزمایش شده بودم، آن‌ها می‌دانستند که من پاک هستم».
• برخی از افراد گفتند که عود مجدد هنگامی رخ داد که آن‌ها جلسات ترک مواد مخدر را ترک کردند. یکی از آن‌ها گفت: «من قبلاً در جلسات ترک شرکت می‌کردم، اما پس از مدتی این کار را متوقف کردم و این منجر به عود من شد».
• چند نفر از افراد اظهار داشتند که درمان اعتیاد اجباری باعث عود مجدد آن‌ها شده است. به عبارت دیگر، از آنجا که آن‌ها در موارد قبلی با اراده‌ی خود برای درمان ثبت‌نام نکرده بودند، پس از خروج از کمپ‌های ترک اعتیاد، بلافاصله به سمت مواد مخدر رفتند. یکی از این زنان می‌گوید: «من در حال مصرف تریاک بودم که خانواده‌ام مرا به زور به کمپ بردند. من معتاد تریاک بودم، اما در کمپ اطلاعاتم درباره‌ی هروئین بیشتر شد و فقط نیم ساعت پس از بیرون آمدن از کمپ، هروئین مصرف کردم. اما اکنون داوطلبانه ترک کرده‌ام».

«برای ترک اعتیاد و ثبت نام در مراکز و کمپ‌های ترک، تمایل فرد ضروری است». این نظر یکی دیگر از زنان است. او گفت: «تا زمانی که معتاد از اعتیاد خود خسته نشود، شروع به ترک نمی‌کند».

شناسایی موانع بالا می‌تواند به افراد در ترک موفقیت‌آمیز، کاهش عواقب منفی اعتیاد و به حداقل رساندن خطرات تهدیدکننده‌ی سلامتی افراد کمک کند. توجه به این نکته مهم است که حمایت اجتماعی نقش مهمی در کاهش وابستگی به مواد و جلوگیری از مصرف مجدد در افراد تحت درمان دارد.

حمایت اجتماعی روند درمان را تسهیل می‌کند و سیستم‌های مختلف حمایت اجتماعی می‌توانند به طور مؤثر سرعت درمان را افزایش دهند. علاوه بر آن همان‌طور که گفته شد، برای تسهیل روند ترک اعتیاد، عواملی مانند خانواده، جامعه، دوستان، همسر، محیط زندگی، شغل و تعاملات روزمره باید در نظر گرفته شود.

منبع: موسسه ادنا