فنتانیل چیست ؟
فنتانیل چیست ؟
فنتانیل (به انگلیسی: Fentanyl) یک شبه‌مرفین بسیار قوی است و برای بیهوشی استفاده می‌شود.
کاربرد فنتانیل
فنتانیل با قدرت اثر ضد درد چند برابر هروئین، در دهه ۱۹۶۰ (میلادی) به عنوان هوشبر با تزریق به سیاهرگ معرفی شد. کاربرد اصلی آن به عنوان پیش‌دارو و آرام‌بخش پیش از بیهوشی در اتاق عمل است. امروزه، فنتانیل‌ها به‌طور گسترده‌ای برای بیهوشی و تسکین درد استفاده می‌شوند.
فنتانیل به صورت آمپول، پچ پوستی، قرص (لوزنج) و فیلم زیرزبانی استفاده می‌شود.
چگونگی اثر فنتانیل
این ماده برخلاف مخدرهای طبیعی مانند تریاک، مرفین و هروئین ریشه گیاهی و طبیعی ندارد و تنها در آزمایشگاه تولید می‌شود.
با سرعتی بیشتر از مرفین و هروئین از پوسته محافظ مغز و طناب نخاعی عبور می‌کند و با قدرتی اعجاب‌آور بروی گیرنده‌های مرفینی مغز تاثیر می‌گذارد.
اثربخشی فنتانیل
اثربخشی فنتانیل ۱۰۰ برابر مرفین (۸۰ برابر هروئین دارویی) است.
عوارض جانبی فنتانیل
- دیاستولی و کاهش اشباع اکسیژن خون
- تهوع و استفراغ
- مرگ
سوءمصرف فنتانیل
این دارو تأثیراتی مشابه هروئین و حتی مخرب‌تر از آن ایجاد می‌کند. فنتانیل به سرعت بروی دستگاه تنفس و کارکرد قلب تاثیر می‌گذارد. گاهی حتی پیش از سرخوشی با از کار افتادن دستگاه تنفسی، مصرف‌کننده دچار بیهوشی شده و در آستانه مرگ قرار می‌گیرد.
در چند سال گذشته فنتانیل به شکل غیرقانونی وارد بازار مواد مخدر و باعث مرگ تعداد بسیار زیادی از مصرف‌کنندگان آن شده است. سوءمصرف فنتانیل در برخی کشورهای جهان رواج یافته است. در کانادا روزانه یک نفر جان خود را به دلیل بیش‌مصرفی فنتانیل از دست می‌دهد. امروزه در شهر ونکوور تنها فنتانیل توزیع می‌شود و ٪۱۰۰ جای هروئین را در این شهر گرفته است.
فنتانیل در رده “داروهای فوق خطرناک” در ایالات متحده آمریکا ، کانادا و استرالیا دسته‌بندی شده است.
از چند سال پیش، چسب‌های آزادکننده تدریجی فنتانیل برای آرام کردن دردهای شدید سرطان در ایران هم تولید می‌شوند.
عوارض مصرف بیش از حد فنتانیل
ممکن است سطوح خطرناکی از دارو در بدن شما وجود داشته باشد. علایم مصرف بیش از حد این دارو می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کند شدن تنفس یا تغییر در الگوی تنفس طبیعی
- مشکل در صحبت‌کردن
- پریشانی
- کج‌خلقی
- خستگی و خواب‌آلودگی شدید
- پوست سرد مرطوب
- رنگ پوست آبی می‌شود
- ضعف عضلانی
- تنگ شدن مردمک چشم
- کند شدن ضربان قلب
- مشکلات قلبی خطرناک
- فشارخون پایین
- کما
منبع: ویکی پدیا
