اسپید چیست؟
اسپید چیست؟
اسپید نوعی ماده محرک آمفتامین است. این ماده، محرک سیستم عصبی مرکزی است که باعث آزاد شدن سطوح بالایی از دوپامین میشود. دوپامین یک ماده شیمیایی مغز است که با لذت و پاداش همراه است.
انواع مختلفی از آمفتامین‌ها (ماده محرک) وجود دارد. برخی از آنها توسط پزشکان برای درمان شرایط پزشکی مانند نارکولپسی (یک میل غیرقابل کنترل به خواب) یا ADHD تجویز می شوند. برخی دیگر از جمله اسپید به صورت غیرقانونی تولید و فروخته می شوند. سایر اشکال آمفتامین غیرقانونی شیشه، بیس و کریستال مت (یخ) هستند که کریستال مت قوی ترین ماده آمفتامین است.
رنگ پودر اسپید می‌تواند از سفید تا قهوه‌ای متغیر باشد و ممکن است حاوی رگه‌هایی از خاکستری یا صورتی باشد. بوی تند و طعم تلخی دارد. همچنین اسپید به صورت قرص هم تولید میشود. اسپید را می‌توان بصورت خوراکی، تزریقی، دود کردن و یا استنشاقی استفاده کرد. این ماده با اسامی دیگری همچون بالا، رویه، لوئی، گوی، ویز و رک نیز شناخته میشود.
مصرف اسپید چه اثراتی دارد؟
اثرات اسپید بلافاصله در صورت تزریق، دود کردن استنشاق یا بلع ظرف نیم ساعت احساس میشود و بسته به دوز آن تا ۶ ساعت دوام دارد.
مصرف اسپید در فرد مصرف کننده باعث ایجاد شادی و انرژی با میشود. فرد مصرف کننده ممکن است انرژی بیشتری داشته باشد، احساس هوشیاری بیشتری داشته و یا پرحرف باشد.
مصرف ماده محرک اسپید همچنین می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته‌ای ایجاد کند، مانند:
- ضربان قلب و تنفس سریع
- افزایش فشار خون
- از دست دادن اشتها
- افزایش میل جنسی
- فک فک و دندان قروچه
- بزرگ شدن مردمک‌ها
- تهوع و استفراغ
- خشکی دهان
- عصبی بودن، اضطراب و پارانویا
از بین رفتن اثرات آن یا به اصطلاح پایین آمدن اسپید ممکن است روزها طول بکشد. هنگام پایین آمدن ممکن است فرد مصرف کننده، خواب ضعیف و خستگی، سردرد، سرگیجه، گیجی، افزایش اشتها، درد، خستگی، رویاهای واضح و کابوس، اضطراب، توهم یا پارانویا یا افسردگی را تجربه کند.
اثرات مصرف اسپید به عوامل زیر بستگی دارد:
- دوز مورد استفاده
- قدرت بدنی فرد
- قد و وزن مصرف کننده
- وابستگی و اعتیاد در مصرف اسپید
- استفاده همزمان اسپید با مواد مخدر و یا داروهای دیگر
مصرف اسپید چه مشکلی می‌تواند داشته باشد؟
در صورت مصرف زیاد یا دوز قوی، فرد مصرف کننده ممکن است دچار اوردوز با علائم زیر شود:
- ضربان قلب تند
- غش کردن
- مشکلات تنفسی
- لرز یا تب
- احتباس ادرار
- قوس دادن به کمر
- تشنج
و حتی می تواند منجر به سکته مغزی، حمله قلبی یا مرگ شود. اگر فکر می‌کنید فردی در مصرف اسپید زیاده روی کرده است، حتما با اورژانس تماس بگیرید.
افزایش مصرف اسپید با رفتارهای بی پروا و تهاجمی هم مرتبط است.
دوزهای بالا و استفاده مکرر از اسپید می تواند باعث ایجاد روان پریشی شود. این بیماری بسیار شبیه اسکیزوفرنی پارانوئید است، با علائم توهم و رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگرانه خارج از شخصیت واقعی فرد.
با پایین آمدن اسپید در بدن فرد مصرف کننده و یا قطع مصرف آن که پس از استفاده طولانی مدت اسپید اتفاق می‌افتد، عبارتند از:
- افسردگی و اضطراب
- مشکل در خوابیدن
- پارانویا، توهم و سردرگمی
- تحریک پذیری، نوسانات خلقی و حملات پانیک
- مشکلات حافظه و تمرکز
- رفتار خشونت آمیز
آیا اسپید می‌تواند مشکلات طولانی مدت ایجاد کند؟
مصرف طولانی مدت اسپید می‌تواند خطرات کاهش وزن، مشکلات قلبی و کلیوی، مشکلات دندانی، سکته مغزی و افزایش خطر ابتلا به عفونت HIV و هپاتیت را افزایش دهند. گاهی اوقات مصرف کنندگان با دوز بالا دچار روان پریشی می‌شوند که معمولاً با قطع مصرف دارو از بین می رود.
علاوه بر مشکلات جسمی و روانی، مصرف کنندگان در معرض خطر مشکلات اجتماعی، کاری و مالی هستند. استفاده منظم از اسپید می‌تواند از نظر مالی سنگین بوده و تأثیر منفی بر کار و روابط داشته باشد.
اگر داروهای دیگر یا الکل را همراه با اسپید مصرف کنیم چه میشود؟
مصرف اسپید با الکل می‌تواند ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد و باعث بروز سکته در فرد شود. مصرف مواد افیونی یا ضد افسردگی با اسپید هم می‌تواند باعث ضربان قلب نامنظم یا تشنج شود.
آیا مصرف اسپید باعث ایجاد وابستگی یا اعتیاد میشود؟
با گذشت زمان ممکن است در فرد مصرف کننده نسبت به اسپید ایجاد تحمل شود، به این معنی که فرد برای دستیابی به اثرات مشابه به دوز بیشتری از اسپید نیاز دارد.
افراد همچنین می‌توانند به اسپید وابسته شوند، به این معنی که زمان و انرژی زیادی را صرف فکر کردن در مورد آن و تلاش برای به دست آوردن آن کنند.
علائم ترک اسپید
ترک این ماده می‌تواند دشوار باشد، اما بیشتر علائم ترک، پس از یک هفته برطرف میشود و به تدریج ناپدید میشود. در مدت سم‌زدایی اسپید نشانه‌های زیر ممکن است در فردی که قطع مصرف کرده پدید آید:
- وسوسه مصرف
- احساس گرسنگی شدید
- احساس سردرگمی و تحریک پذیری شدید
- احساس خستگی
- مشکل در خواب
- احساس اضطراب، افسردگی و پارانوئید
- احساس درد در بدن
منبع: سایت healthdirect.gov.au
تهیه و تدوین: مرتضی مبصری
