ترک متادون، علائم ترک و نحوه درمان آن

ترک متادون، علائم ترک و نحوه درمان آن

متادون می‌تواند داروی بسیار کمک‌کننده‌ای برای درمان اعتیاد به مواد افیونی باشد. بااین‌حال، این دارو می‌تواند احساسات مختلفی را نیز ایجاد کند. در حقیقت، اکثر افرادی که برای درمان ترک اعتیاد خود، مصرف متادون رو شروع می‌کنند آن را تا آخر عمر ادامه می‌دهند. این در حالی است که یک دوره ۱۲ ماهه، حداکثر دوره‌ایست که برای این افراد توصیه شده است.

بااین‌وجود، هدف درمان نگهدارنده با متادون، کاملا معکوس است. در این درمان، هدف این است که فرد به مصرف متادون ادامه دهد زیرا این امر باعث می‌شود که احتمال مصرف مجدد هروئین توسط فرد کاهش یابد.

قطع ناگهانی مصرف متادون موجب می‌شود نشانه‌های ترک بروز پیدا کنند که اگرچه به‌ندرت خطرناک هستند اما می‌توانند بسیار ناخوشایند باشند. در ادامه با موضوع ترک متادون بیشتر آشنا می‌شوید.

ترک متادون چیست؟

متادون چیست؟ متادون دارویی از خانواده مواد شبه افیونی است که می‌تواند ازنظر جسمی به‌شدت اعتیادآور باشد به‌خصوص اگر دوز بالایی از آن مصرف شود.

این دارو معمولا برای درمان اعتیاد به مواد افیونی مورداستفاده قرار می‌گیرد و در برخی مواقع، باعث می‌شود که فرد اعتیاد خود را با اعتیاد دیگری جایگزین کند.

در صورت مصرف مکرر متادون، تحمل به این دارو می‌تواند به‌سرعت ایجاد شود. این بدان معناست که فرد برای دستیابی به اثرات مطلوب به مقدار بیشتری از دارو نیاز دارد و این موضوع، یکی از عوارض متادون است.

وقتی بدن برای عملکرد طبیعی خود به متادون متکی شود، وابستگی ایجاد می‌شود. کسانی که به متادون وابستگی دارند در صورت ترک دارو علائم ترک را تجربه می‌کنند.

این علائم به این دلیل ایجاد می‌شوند که بدن مجبور است خود را با نبود متادون وفق دهد. در این شرایط، بدن تلاش می‌کند عملکردهای طبیعی خود را از سر گیرد اما از سوی دیگر، علائم ترک می‌تواند روند بهبودی را دشوار کند.

ازآنجایی‌که علائم ترک متادون ناخوشایند هستند معمولا به افراد توصیه می‌شود که در محیطی پزشکی، روند درمان سم‌زدایی را شروع کنند. بیشتر برنامه‌های درمانی بستری و سرپایی، سم‌زدایی پزشکی را توصیه می‌کنند که این امر می‌تواند به کاهش شدت علائم ترک کمک کند.

روند ترک متادون برای هرکسی متفاوت است و علائم و مدت‌زمان آن بستگی به شدت و طول اعتیاد فرد دارد. شیمی بدن و تحمل فرد نیز بر علائم و مدت‌زمان فرآیند ترک تاثیر می‌گذارد.

علائم ترک متادون چیست؟

علائم ترک متادون مانند علائم ترک سایر مواد افیونی مثل ترک هروئین و مورفین است. بسیاری از مصرف‌کنندگان متادون به‌خصوص برای ترک آن با مشکل مواجه‌اند زیرا این دارو در بدن به مدت بیشتری می‌ماند. علائم ترک متادون معمولا متوسط و مانند آنفولانزاست.

علائم شایع و شدید ترک متادون و عوارض ترک متادون عبارت‌اند از:

• لرز
• تب
• اضطراب
• بدن‌درد و دردهای عضلانی
• حالت تهوع یا استفراغ
• تعریق
• ضربان سریع قلب
• گرفتگی معده
• تحریک‌پذیری
• پارانویا
• اسهال
• ولع
• بی‌خوابی
• توهم
• افسردگی

افرادی که اعتیاد شدیدتری به متادون دارند در هنگام ترک، علائم شدیدتری را نیز تجربه می‌کنند. اگر فرد به چندین ماده اعتیاد داشته باشد ممکن است روند ترک طولانی‌تر و دشوارتر باشد. پزشکان معمولا برای ترک متادون، کاهش تدریجی مصرف آن را توصیه می‌کنند.

علائم ترک متادون

طول مدت ترک متادون چقدر است؟

علائم ترک متادون در عرض ۲۴ ساعت از آخرین دوز مصرفی بروز پیدا می‌کند. بااین‌حال، خارج شدن متادون از بدن مصرف‌کننده ممکن است بین ۱۵ تا ۶۰ ساعت طول بکشد. در برخی افراد، چند روز طول می‌کشد تا علائم ترک بروز پیدا کنند. هفت تا ۱۰ روز اول ترک، معمولا بدترین علائم را به همراه دارد. بااین‌حال، در برخی موارد ممکن است این مدت طولانی‌تر شود.

ترک متادون چند روز طول میکشد؟ متادون نسبت به سایر داروها در بدن طولانی‌تر می‌ماند و در برخی موارد اوج علائم تا هفت روز اول ظاهر نمی‌شوند. در این زمان، اغلب علائم جسمی شبه آنفولانزا و علائم روانشناختی پریشان‌کننده مانند اضطراب بروز پیدا می‌کنند. طی چند هفته بعد خماری متادون و علائم از بین می‌روند. زمان‌بندی علائم ترک قرص متادون در ادامه مطرح شده‌اند.

روزهای اول تا دوم: علائم ترک معمولا حداقل تا ۳۰ ساعت پس از آخرین دوز مصرف متادون شروع نمی‌شود و بسته به مقدار داروی مصرف‌شده این زمان ممکن است حتی بیشتر طول بکشد. علائم جسمی مانند لرز، تب، ضربان سریع قلب و دردهای عضلانی در این مدت آغاز می‌شود.

روزهای سوم تا هشتم: در این مدت، میل به مصرف متادون شدید است. اضطراب، بدن‌درد، حالت تهوع، بی‌خوابی و تحریک‌پذیری در این مرحله شایع‌اند. علائم جسمی شبه آنفولانزا نیز همچنان ادامه خواهد داشت. به دلیل اینکه قرص متادون به مدت زیادی در بدن باقی می‌ماند، اغلب بین سه تا هشت روز طول می‌کشد تا علائم به اوج خود برسند. در این مرحله علائم دیگری مانند افسردگی، استفراغ و گرفتگی عضلات نیز ظاهر می‌شوند.

روزهای نهم تا پانزدهم: بعد از گذشت اوج علائم، نشانه‌ها شروع به فروکش می‌کنند. بااین‌حال، برخی علائم مثل تحریک‌پذیری، اسهال و ناراحتی جسمی همچنان ادامه دارند. میل به مصرف شربت متادون هنوز هم وجود دارد و ممکن است علائم افسردگی نیز بروز پیدا کنند. افسردگی در این مرحله ممکن است شدید باشد و باعث کاهش انگیزه و احساس لذت در فرد شود.

روزهای پانزدهم به بعد: برخی علائم مانند سطح پایین انرژی، اضطراب، مشکلات خواب و ولع مصرف به‌طورمعمول برای دو تا سه هفته ادامه دارد. پس از پایان سه تا شش هفته سم‌زدایی، بسیاری از افراد علائم ترک پس از حاد را تجربه می‌کنند. این علائم ممکن است ماه‌ها و در برخی موارد تا دو سال ادامه یابند. برخی از این علائم عبارت‌اند از: تحریک‌پذیری، اضطراب، افسردگی، ناتوانی در احساس لذت، مشکل خواب و تمرکز پایین.

سم‌زدایی برای ترک متادون چگونه است؟

اگر سم‌زدایی به‌طور کامل در یک مرکز ترک اعتیاد مثل کلینیک ترک اعتیاد پارس یا بیمارستان انجام شود، موثرین و ایمن‌ترین روش برای ترک متادون است. افرادی که متادون مصرف می‌کنند همیشه باید زیر نظر پزشک سم‌زدایی را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که در شرایط ایمنی قرار دارند و همچنین احتمال موفقیت درمان آن‌ها افزایش یابد.

اکثر سم‌زدایی‌های پزشکی موجب کاهش تدریجی دارو می‌شوند یا دوز مصرف دارو را در طول چند هفته کاهش می‌دهند. این روش باعث می‌شود که شدت علائم ترک کاهش پیدا کند و معمولا در روش ترک یابوئی توصیه می‌شود. بااین‌حال، کاهش مصرف دارو بیشتر طول می‌کشد. داروهایی که در سم‌زدایی پزشکی مورداستفاده قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:

کلونیدین: این دارو می‌تواند به درمان علائمی مانند فشارخون بالا، حالت تهوع، گرفتگی عضلات و ضربان سریع قلب کمک کند.
مسکن‌های بدون نسخه (مانند تایلنول، آسپرین یا ایبوپروفن): این داروها به بهبود سردرد، دردهای عضلانی و دردهای استخوان‌ها کمک می‌کنند.
بیسموت ساب‌سالیسیلات: این دارو می‌تواند به رفع اسهال کمک کند.
بنادریل یا ترازودون: این داروها می‌توانند به بهبود بی‌خوابی ناشی از ترک متادون کمک کنند و باعث شوند فرد راحت‌تر به خواب برود.

نحوه درمان برای ترک متادون چگونه است؟

مراکز ترک اعتیاد با بهره گرفتن از تیم متخصصان و پزشکان، یک طرح درمان و روش ترک متادون را برای هر فرد برنامه‌ریزی می‌کنند. در مواردی که اعتیاد به متادون متوسط یا شدید است، بهترین نتیجه زمانی به دست می‌آید که فرد در مراکز ترک اعتیاد بستری شود.

در مراکز بستری ترک اعتیاد انواع روش‌های درمانی و آموزشی مورداستفاده قرار می‌گیرند و از سوی دیگر، مهارت‌های زندگی به فرد آموزش داده می‌شوند. همچنین سعی می‌شود ترک متادون بدون درد اتفاق بیفتد.

اگرچه روش‌های درمانی برای ترک متادون بسیار متنوع هستند اما برای هر فرد هزاران روش درمان وجود دارد که می‌توان از میان آن‌ها مناسب‌ترین روش‌ها را انتخاب کرد.

درمان سرپایی اعتیاد به متادون و پیگیری ترک متادون در خانه، زمانی توصیه می‌شود که فرد اعتیادی جزئی به این دارو دارد. از سوی دیگر، هنگامی‌که فرد از شرایط بستری خارج می‌شود برای ادامه زندگی بدون متادون لازم است درمان سرپایی را پیگیری کند. درمان‌های سرپایی اعتیاد نیز بسیار متنوع هستند که مشاوره اعتیاد در انتخاب بهترین روش به فرد کمک می‌کند.

درنهایت، اگرچه متادون یکی از داروهای جایگزین برای افرادی است که می‌خواهند اعتیاد خود را ترک کنند اما این دارو نیز اعتیادآور است. روش ترک متادون با توجه به شدت و مدت مصرف دارو متفاوت است.

بااین‌حال، سم‌زدایی پزشکی ایمن‌ترین و کارآمدترین روش درمان اعتیاد به متادون محسوب می‌شود. اگر شما یا یکی از عزیزانتان گرفتار اعتیاد به این دارو هستید لازم است بدانید پزشکان می‌توانند به‌خوبی به کاهش مصرف دارو و مدیریت علائم ناشی از آن کمک کنند.

منبع: کلینیک ترک اعتیاد پارس