اچ‌آی‌وی چیست؟
اچ‌آی‌وی چیست؟
اچ‌آی‌وی : برخی موجودات ریز در انسان‌ها بیماری ایجاد می‌کنند که به آنها میکروب می‌گویند. میکروب‌ها با چشم و حتا ذره بین دیده نمی‌شوند. ویروس‌ها یک نوع از میکروب‌ها هستند که فقط می‌توانند در بدن موجودات دیگر رشد و تولید مثل کنند. ویروس‌ها عامل برخی بیماریهای انسان مانند سرماخوردگی، آبله مرغان و زگیل هستند.
یک ویروس به نام اچ‌آی‌وی هست که در سی سال گذشته موجب مرگ انسانهای زیادی شده است. این ویروس پس از ورود به بدن انسان، دستگاه دفاعی آن را خراب می‌کند. مانند دشمنی که نگهبانان یک قلعه را یکی پس از دیگری بزند و دیگر کسی نباشد که به سربازان بگوید دشمن چگونه و از کجا حمله کرده است.
وقتی که تعداد زیادی از نیروهای دفاعی بدن کشته شوند میکروبهای دیگر هم به آسانی به بدن حمله می‌کنند که به این مرحله ایدز می‌گویند و در نهایت آن فرد اگر درمان نشود، می‌میرد.
بنابراین اچ‌آی‌وی ویروسی است که دستگاه ایمنی‌بدن را خراب می‌کند و مشکلی به نام ایدز را ایجاد می‌کند.
راه‌های سرایت اچ‌آی‌وی کدامند؟
اچ‌آی‌وی در مایعات بدن وجود دارد ولی فقط از سه راه منتقل میشود:
- ورود مقداری خون از آدم دچار به آدمی دیگر که شامل انتقال خون و فراورده‌های آن و نیز استفاده از سرنگ غیر استریل در تزریقات میشود.
- آمیزش جنسی بدون کاندوم بین زن و مرد یا بین دو مرد
- از مادر مبتلا به فرزندش در حین بارداری، زایمان یا شیردهی
نباید نگران سرایت اچ‌آی‌وی از راه روبوسی، بغل کردن، غذا خوردن در ظرف مشترک، حمام و استخر مشترک یا دست زدن به ابزارهای عمومی مثل تلفن یا میله اتوبوس بود.
نیش پشه یا گاز گرفتن حیوانات نیز راه سرایت اچ‌آی‌وی نیست.
آیا افراد دچار اچ‌آی‌وی می‌توانند به کار و زندگی معمول خود ادامه دهند؟
چون اچ‌آی‌وی فقط از راه‌های گفته شده سرایت می‌کند، زندگی کردن با افراد دچار اچ‌آی‌وی در یک خانه یا کار کردن در کنار آنها هیچ مشکلی ندارد. اگر بیماری دیگری نداشته باشند، افراد دچار اچ‌آی‌وی می‌توانند در هر شغلی از جمله آرایشگری، آشپزی و قصابی بدون نگرانی از سرایت بیماری‌شان به مشتری‌ها کار کنند.
ابتلا به اچ‌آی‌وی را چگونه تشخیص می‌دهند؟
چون مدتی طول می‌کشد تا ویروس دستگاه دفاعی بدن را ضعیف کند، در این مدت فرد دچار در ظاهر سالم به نظر می‌رسد. بنابراین هیچ وقت از روی قیافه نمی‌توانید بگویید کسی دچار اچ‌آی‌وی است یا نیست.
برای تشخیص ابتلا به اچ‌آی‌وی یا ایدز باید آزمایش های مخصوص آن را انجام داد. چون ابتلا به اچ‌آی‌وی برای هر کسی ترس‌آور و نگران‌کننده است مشاوره پیش از انجام آزمایش و بعد از آن با یک روانشناس ماهر لازم است. به همین دلیل مراکزی با عنوان مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری (یا کلینیک مثلثی) در کشور ما راه‌اندازی شده است.
آدم در مشاوره با نحوه آزمایش و مشکلات آن آشنا میشود و می‌فهمد که برای زندگی سالم‌تر چه باید بکند. برای آزمایش اچ‌آی‌وی خود آدم باید پا پیش بگذارد و رضایتش را به مشاور یا پزشک اعلام کند. همچنین نتیجه آزمایش محرمانه تلقی می‌گردد و فقط به خود او داده میشود. مشاور وقتی شما را به آزمایشگاه می‌فرستد، معرفی بدون نام و به صورت شماره کد خواهد بود تا اسم شما فاش نشود.
آزمایش اچ‌آی‌وی چگونه است؟
در آزمایش معمول برای اچ‌آی‌وی نگاه می‌کنند که مواد دفاعی بدن علیه ویروس در خون وجود دارند یا نه. چون از هنگام ورود ویروس به بدن تا هنگامی که آن مواد به مقدار کافی تولید شده باشند چند هفته طول می‌کشد، ممکن است نتیجه آزمایش منفی گزارش شود در حالی که آن آدم دچار اچ‌آی‌وی شده است. به این مدت دوره پنجره می‌گویند.
برای جلوگیری از اشتباه در تشخیص معمولا به فاصله سه ماه دو باره خون را آزمایش می کنند. اگر هر دوبار نتیجه آزمایش مثبت باشد آن وقت مشاور به فرد می‌گوید دچار اچ‌آی‌وی شده است و باید زندگی خود را با این وضعیت ادامه دهد.
نوع دیگری از آزمایش اچ‌آی‌وی هست که گران‌تر است و همه جا امکان پذیر نیست. این آزمایش گاهی برای تشخیص در نوزادانی استفاده میشود که مادرشان دچار اچ‌آی‌وی بوده است.
اچ‌آی‌وی چه ربطی به اعتیاد دارد؟
مصرف مواد از دو جهت ممکن است آدم را دچار اچ‌آی‌وی بکند:
اول استفاده از سرنگ غیراستریل در آنهایی که مصرف تزریقی دارند. اگر کسی سرنگ و سوزن مصرف‌شده‌ای از خرابه‌ها پیدا کند یا از دوستش بگیرد و با همان تزریق کند ممکن است ویروس‌ها داخل آن باشند و به بدنش وارد شوند. به همین دلیل هر کس که تزریق دارد باید همیشه و هربار یک سرنگ و سوزن نو باز کند و استفاده کند تا دچار ایدز و دیگر بیماریهای خطرناک نشود.
دوم گیج و بی احتیاط شدن یعنی وقتی که آدم مواد مصرف کند، نمی‌فهمد (یا برایش مهم نیست) دارد چه کارهایی می‌کند و این کارها چه خطراتی دارند. مثلا ممکن است آدم دست به آمیزش جنسی بدون کاندوم با کسی بزند که خودش دچار اچ‌آی‌وی است.
سرایت از راه تزریق چگونه اتفاق می‌افتد؟
چون اچ‌آی‌وی در خون وجود دارد هر وسیله آغشته به خون دارای ویروس اگر وارد بدن کسی شود او را به اچ‌آی‌وی دچار می‌کند.
کسانی که خودسرانه تزریق می‌کنند به خصوص آنهایی که مواد را به شکل تزریقی مصرف می‌کنند اگر سرنگ و سوزنی را بیش از یکبار یا اگر چند نفر به طور مشترک از یک سرنگ و سوزن استفاده کنند امکان سرایت بیماری بیشتر است.
سرایت جنسی اچ‌آی‌وی چگونه است؟
چون ویروس در مایعات جنسی زن و مرد دچار اچ‌آی‌وی وجود دارد، سرایت اچ‌آی‌وی از راه آمیزش جنسی امکان دارد. حتی در یک بار تماس جنسی با آدم دچار اچ‌آی‌وی هم امکان سرایت هست و هر چه تعداد آمیزش جنسی کسی بیشتر باشد، بیشتر ممکن است دچار اچ‌آی‌وی بشود.
این ویروس هم در مایعات جنسی قبل از انزال و هم در مایع منی مردها وجود دارد بنابراین حتی اگر مردی دچار اچ‌آی‌وی آمیزش جنسی بدون انزال داخل بدن زن داشته باشد، ممکن است او را دچار اچ‌آی‌وی کند.
از نظر سرایت اچ‌آی‌وی آمیزش جنسی در مقعد (پشت) بسیار خطرناک‌تر از آمیزش از راه جلو است و به همین دلیل مردانی هم که با مردان دیگر آمیزش جنسی می‌کنند در معرض خطر ایدز قرار دارند. خطر دریافت ویروس در بین مردان همجنس‌گرای مفعول بیشتر است.
منبع: جمعیت خیریه تولد دوباره
