اعتیاد جنسی چیست؟
اعتیاد جنسی چیست؟
اعتیاد جنسی شامل افرادی می‌شود که از ارتباط جنسی یا پورنوگرافی برای برآورده کردن نیازهای غیر جنسی بهره می‌برند که به آنها معتادان جنسی گفته می‌شود.
نیازجنسی قسمتی از زندگی انسان است ولی هرگاه هر کدام از رفتارهای جنسی یا رفتارهای مرتبط با مسائل جنسی بصورت جبری درآید و با برنامه‌های معمول زندگی تداخل کند اعتیاد جنسی شکل می‌گیرد. در این بیماری اساس زندگی شخص حول محور ارتباط جنسی شکل می‌گیرد. ارتباط جنسی از تمام رفتارهای زندگی مهمتر می‌شود و از تمام کارها و از ارتباطات مهمتر می‌شود.
این افراد معمولا بصورت وسواس گونه، اجباری و بدون توجه به اینکه با چه کسی و در چه موقعیتی، ارتباط جنسی برقرار می‌کنند. بعضی از افرادی که دارای این مشکلات هستند ازدواج کرده و به ظاهر مشکلی در زندگی ندارند .ولی در بوجود آوردن و حفظ صمیمیت دچار مشکل هستند. این افراد می توانند دارای ارتباط جنسی با ثبات قبلی بوده یا نبوده باشند.
نباید اعتیاد جنسی را با میل جنسی اشتباه کرد.
میزان شیوع این بیماری ۳ تا ۶ درصد است.
نسبت براساس مراجعان در مردان ۴ برابر زنان است ولی به نظر می‌رسد مسائل اجتماعی باعث عدم مراجعه زنان می‌شود.
اختصاصات اعتیاد جنسی
- رفتار جنسی غیر قابل کنترل
- عوارض متعدد
- ناتوان در کنترل رفتار های خود با وجود این نتایج شدید وقابل ملا حضه
- تداوم طولانی رفتار های خود تخریبی با وجود عوارض شدید آن
- تمایل واقدام مداوم شخص برای محدود کردن رفتار خود
- وسواس و رویا پردازی جنسی بعنوان استراتژی اولیه شخص برای غلبه بر مشکلات مطرح است
- میل غیر قابل مقاومت وپیش رونده برای اقدام جنسی بخاطر عدم احساس کفایت
- صرف زمان زیاد و غیر معقول برای دسترسی یا داشتن تجربه جنسی و بهبودی از آن
- بی توجهی به فعالیت‌های مهم شغلی، ارتباط، خانوادگی و فعالیت های روزانه
درکل این اختصاصات در ۴ گروه قابل ارزیابی است:
۱- اشتغال ووسواس فکری:
- شخص بصورت مداوم در رابطه با موقیت ها وحوادث جنسی دارای اشتغال ذهنی است.
- تمرکز مداوم بر مسائل جنسی باعث سطح بالای تحریک پذیری جنسی می شود.
۲-تکراری شدن:
- شخص به رفتار جنسی خود برای ارضاء ردامه نمی دهد هدف تحریک شدن هرچه بیشتر است
- تداخل با برنامه های روزانه
- تداوم رفتار با وجود عوارضی
۳- از دست دادن کنترل (اجبار)
- شخص با وجود مشکلات حاصل کماکان به رفتارهای تکراری خودشامل تحریک پذیری بالابدون احساس رضایت،… ادامه می دهد
- اینکه شخص نمی تواند رفتار را متوقف کند
- هر روز بیشتر از روز قبل وقت صرف می شود
۴- خستگی:
- شخص دچار احساس گناه وشرمساری از رفتار شدید وغیر قابل کنترل خود وآسیب هائی که دیگران می زند دارد دارد
- شخص کاملا خسته وسرخورده می شود.
از طرفی می توان ۱۴ رفتار متمایز را در این گروه ها شناسائی کرد:
- استفاده از فانتزی یا رفتارهای وسواس گونه جنسی برای اجتناب از احساسات و ادامه این رفتار
- رفتار جنسی وسواس گونه بعنوان یک دارو برای فرار از اضطراب ، تنهائی، خشم وخودزنی ولذت
- بسیاری از انسان‌ها بعلت وسواس رومتنتیک خود از سایر کار ها دست بر می‌دارند و معتاد به مسائل جنسی می‌شوند
- بسیاری از افراد در رویاهای جنسی خود غرق می شوند وبسیاری از امکانات خود را از دست می دهند.وsexروشی می شود برای جریمه، تشویق واتلاف عمر
- در بسیاری از موارد بعلت اعتماد به نفس پائین از ارتباط جنسی برای ایجا د احساس ارزشمندی وکامل بودن بهره می‌برند
- بسیاری از این افراد برای ایجاد هیجان وقدرت در زندگی خود از sexاستفاده می برند ولی در طولانی مدت پیوسته احساس توخالی بودن بیشتری می کنند
- در این افراد ارتباط جنسی کمکی به زندگی نیست بلکه جدا از زندگی ادامه می یابد
- بسیاری از این افراد به مردم معتاد می شوند(یعنی نمی توانند بین ارتباط جنسی،عشق ووابستگی تمایز بگذارند)
- بسیاری از این افراد به اشخاص دیگر تا روزی که با آنها تماس جنسی برقرار نکرده اند بعنوان فردی ارزشمند می نگرند ولی بعد از ارتباط احساس بی ارزشی شدیدی شکل می گیرد
- بسیاری از اوقات این افراد به اشخاصی که قابل دسترس نیستند ویا آنها را طرد می کنند علاقه مند می شوند
- بسیاری از این افراد از ارتباط می ترسند ولی بصورت مداوم به دنبال آن می گردند وقتی در طولانی مدت ناموفق می شوند احساس خالی بودن دارند
- اغلب ارتباط غیر سالم شکل می گیرد
- شخص حتی وقتی عاشق می شود هم احساس کفایت نمی کند ونمی تواند ارتباط با دیگران را متوقف کند
- هر وقت شخص سعی می کند از این رفتار خود دست بر دارد شدیدا گوشه گیر می شود
همانطور که گفتیم این بیماری پیش رونده است و بسیاری از معتادان جنسی معتقد هستند که رفتار بیمارگونه آنان پیش رونده است.
در اکثر مواقع اعتیاد جنسی معمولا از یک رفتار جنسی شروع می شود هرچند گاهی چند رفتار با هم است.
اعتیاد جنسی معمولا با اعتیاد به یک رفتار بیمار گونه مانند:
- خود ارضائی
- پورنو
- ارتباط
همراه است
بسیاری ازاین رفتار ها شاید در ابتداکاملا بدون خطر به نظر برسند ولی بشکل خطرناکی پیشرفت می کنند.
چگونه رفتار جنسی اعتیاد آور می شود
در واقع هیچ تفاوتی بین نحوه تاثیر مواد مخدر ورفتار جنسی بر بیوشیمی مغز وجود ندارد و همان سیر اعتیاد به مواد مخدر طی می‌شود برای مثال شخص همانطور که دربسیاری از موارد از مواد مخدر برای خاموش کردن اضطراب، خشم ویا کنار آمدن با فشار روانی استفاده می کند ودیگر عملا از مصرف مواد لذت نمی برد در اعتیاد جنسی هم به همین نقطه می رسد.
مانند مصرف مواد مخدردر بسیاری از موارد مشکلات روانی مانند افسردگی یا مسائل شخصیتی زمینه ساز شروع هستند.
بسیاری از اوقات مورد سوء استفاده قرار گرفتن در دوران کودکی باعث می شود که شخص به مسائل جنسی نگرش بیمار گونه پیدا کند و در واقع احساس شرمساری و آسیب دیده بودن دردوران کودکی باعث می شود که شخص از نظر صمیمیت و ارتباط جنسی دچار مشکل شود، گاهی از اوقات هم مشکلات مغزی پشت این رفتار ها وجود دارند.
تقسیم بندی علل وانواع اعتیاد جنسی:
بیولوژیک
- ساده‌ترین و شایع‌ترین نوع اعتیاد است ومعمولا در در اطراف بلوغ شروع می‌شود
- اغلب با رفتار خود ارضائی شروع می‌شود
- علت آن هم تغییرات شدید هورمونی است (از نظر بعضی از محققین قدرت آن۴برابر قدرت هروئین)
- اگر این رفتار به شدت تقویت شود یک مسیر شرطی شدید شکل می گیردو پیشرفت می کند
روانی
تحقیقات نشان داده است که در بسیاری از این گروه سابقه سوء استفاده در دوران کودکی موجود است:
- • ۹۰% هیجانی
- • ۸۰% جنسی
- • ۷۰% فیزیکی
در این نوع معمولا شخص از ارتباط جنسی برای رفع درد روانی خود استفاده می‌کند و اقدام جنسی معمولا راه فراری از واقعیت‌های درد‌ناک بیرونی است
ضربه
در واقع این رفتار جبری براساس یک ضربه روانی شدید شکل می‌گیرد و ارتباط جنسی اجباری روشی است برای تولید احساس کنترل برضربه روانی و بازسازی یا انکار فشار روانی ضربه از طریق احساس لذت
بی اشتهائی جنسی
به محدود شدن صمیمیت بصورت خودآگاه یا ناخودآگاه و اختلال در ارتباط متعادل و صمیمانه گفته می‌شود. این افراد معمولا از صمیمیت می‌ترسند واز آن به روش‌های زیر اجتناب می‌کنند:
- کنترل
- خجالت کشیدن
- سرزنش
- اجتناب
- به تعویق انداختن
اختلال خلقی
این افراد در واقع بعلت وجود یک بیماری روحی دچار مشکل هستند وبا وجود توانائی خوب در برقراری ارتباط بعلت مشکلاتی که شخص در کنترل روحیات (mood) خود دارد به سمت رفتار بیمارگونه جنسی می‌رود.
اعتیاد جنسی معنوی
در این گروه شخص بعلت نگاه خاص معنوی هیچگونه اجازه ای به خود برای احساس لذت نمی‌دهد
چه رفتار هائی می توانند قسمتی از اعتیاد جنسی بشوند؟
اشاره شد که وقتی رفتار جنسی حالت اجباری به خود می گیرد وبا زندگی شخص تداخل می کند بیماری اعتیاد شروع شده است ایمکه چه رفتار هائی بیشتر نشان دهنده شروع این مشکلات هستندبسیار کمک کننده است:
- تعداد زیادی دوست برای ارتباط جنسی انتخاب می کند (دوستان جنسی خارج از خانواده)
- به ارتباط جنسی با افراد ناشناخته و prostitute ها رو می آورد
- استفاده از chat واینترنت به مقدار زیاد در رابطه با مسائل جنسی
- تماس تلفنی برای ارضاء جنسی
- ارتباط جنسی مجازی
- نمایش گری جنسی
- رویا پردازی جنسی
- پرداخت پول برای ارتباط جنسی
- فروش ارتباط
- چشم چرانی جنسی
- Porn addiction به تعداد زیاد (عکس، ویدئو، فیلم، روزنامه،سایت‌های جنسی و …)
- در گیر شدن درخود ارضائی اجباری وشدید
- ماساژ جنسی
- مالش کودکانه
- در گیر شدن در رفتارهای ازار گری جنسی
- استفاده از رفتارهای جنسی در زمان استرس ، اضطراب وافسردگی
- ارتباط اجباری heterosexual and homosexual
- prostitution
- تماس جنسی با محارم
- تجاوز
- پرخاشگری جنسی
هیچ رفتار جنسی خاصی نشانه قطعی اعتیاد جنسی نیست
اشکال مختلف رفتار اعتیادی جنسی:
۱-اعتیاد به عشق:
در این گروه صرفا شخص از ارتباط عاشقانه و رویا گونه برای ارضاء نیاز های درونی خود بهره می برد واغلب شخص فقط در ارتباط رمانتیک ارضاء می شود، و البته درطول زمان نسبت به آن تحمل پیدا می کنند و دوست دارد پیوسته شدت بیشتری از احساس عاشقانه را تجربه کند
بسیاری از این افراد دارای تعداد زیادی ارتباط عاشقانه با افراد متعدد هستنددر این افراد صمیمیت واقعی دیده نمی‌شود، در زمان تصمیم‌گیری نهائی چندان ریسک پذیر نیستندو از خطر اجتناب می‌کنند. در واقع عشق یک چیز مصرفی است و هیچوقت کافی نیست
- در این گروه شروع یک ارتباط علتی است برای تجربه هیجان مجددی که بسرعت خاموش می شود
- برقراری ارتباط عاشقانه یک اقدام برای ایجاد احساس درونی کنترل در زندگی است که آن را از طریق کنترل برافراد بیرون از خود اعمال می‌کند
- در واقع شخص می‌خواهد مسائل رشدی خود مانند تعلق، احساسامنیت، قدرت ومعنی درزندگی را از طریق اعتیاد ارضاء کند.
علائم:
این افراد پیوسته بدنبال یک حادثه یا شخص مهم می گردندو از قدرت ارتباط رومانتیک برای برخورد با استرس وموقعیت های احساسی مشکل در زندگی استفاده می کنند ،بصورت مداوم در ارتباط های همراه با سوء استفاده ویا انتخاب افراد غیر قابل دسترس درگیر است
خیلی از اوقات ارتباط با افراد مهم خانواده دوستان وشغل بعلت این مشکلات برای حفظ ارتباط تحت تاثیر قرار می گیرد.
- تنها ماندن بدیهی است
- احساس عدم رضایت دائی وجود دارد
- با وجود دردسرهای زیاد هنوز شخص ادامه می دهد
۲- ارتباط جنسی با فرد ناشناخته:
تعریف: تماس جنسی با یک فرد کاملا ناشناخته.
این رفتار اغلب بصورت گذری در پارک ، خیابان و.. . اتفاق می افتد.
- یکی از خطرناک ترین انواع اعتیاد جنسی است.
۳- ارتباط جنسی مجازی (Internet sex and pornography)
به نظر می رسد میلیون ها انسان در سراسر دنیا در رفتار های جنسی مجازی در گیر هستند
- بااستفاده ازعکس ،فیلم ،مجله ،اینترنت و… در واقع دنیای مجازی واینترنت باعث یک انقلاب در ابزار های جنسی شده است.
- یکی ازروبه گسترش ترین انواع اعتیاد جنسی است.
- اینتر نت در واقع هر آنچه که یک معتاد لازم دارد برایش فراهم می کند
بخاطر اینکه در اعتیاد جنسی مجازی شخص در یک محیط کاملا ایزوله (بدون احتمال دستگیری ومشکلات قانونی)در گیر است و از طرف دیگر تنوع بسیار زیاد انتخابی ها وجود دارد هم از نظر نوع ،هم مکان وهم زمان.بسیاری از افرادی که بعلل مختلف در برقراری ارتباط سالم مشکل دارند با استفاده از این نوع رویا پردازی ها تا ساعت هاخود را ارضاء می‌کنند. بعلت همین عوامل سرعت رشد اعتیادجنسی به اینترنت بسیار بالا است
اعتیاد به پورنو یکی از شدیدترین اعتیاد های جنسی ومعادل اعتیاد به کوکایین محسوب می گردد
۴- نمایش:
- شخص خود را انظار عمومی به نمایش می گذارد
- این افراد وقتی ارضاء می شوند که احساس کنند توسط دیگران مورد تماشا قرار گرفته اند
۵-رویا پردازی:
- این افراد اغلب درگیر رویا پردازیهایی هستند در رابطه باچیز های که دیده اند، دوست دارند که اتفاق بیافتد ویا انجام دهند.
- هر چه افرادزمان بیشتری به رویا پردازی برای اقدام جنسی صرف کنند و عملا بیشتراقدام کنند شدت وابستگی آنان بیشتر است
۶- کاسب جنسی
شخصی که سایر افراد را برای ارتباط جنسی با دیگران آماده می کند.( با یا بدون پول) وحتی تهیه فیلم از دیگران.
۷- پرداخت برای ارتباط جنسی
شخص پول بپردازد برای اینکه، شخصی را تماشا کند ،با شخصی تماس جنسی داشته باشد و….
۸-چشم چرانی
این افراد تمایل زیادی به چشم چرانی در خانه دیگران،محیط های عمومی و.. دارند و گاهی شخص یک مجموعه از انواع عکس، فیلم ، روزنامه و… مستهجن فراهم می کند.
عوارض
۱-مشکلات رفتاری وروانی
- اعتماد به نفس پائین، شرمساری،نا امیدی وسرخوردگی د راین افراد بسیار شایع است
- بسیاری از این افراد از افسردگی واضطراب شدید (بخصوص در رابطه با کشف شدن) در رنج هستند
- افکار وسواسی خود کشی ۷۲%
- اقدام به خود کشی۱۷%
- اقدام به خود کشی در افرادی که کنترل خود را از دست داده اند بسیار شایع است
- افزایش میل برای موافقت کردن بدون برنامه ریزی
- نداشتن اعتماد در ارتباطات
- بسیاری از این افراد بخاطر حالت اجبار موجود در اعتیاد خود درتعهد و صمیمیت با همسر خود دچار مشکل می شوندو بسیاری از وظائف و وسئولیت های خانوادگی مانند ارتباط، عملکرد خانوادگی وزندگی جنسی خانواده دچار مشکل می‌شود.
- ۷۰% از از معتادان جنسی مشکلات شدید ارتباطی و خانوادگی پیدا می‌کنند
- ۴۰% از این افراد همسر یا دوست خود را از دست می‌دهند
- ارتباط با فرزندان معمولا بسیار محدود می شود
- این رفتار معمولا منجر به ایزوله شدن فرد معتاد می شود.
- اعتیاد به مواد مخدر ،اختلال خوردن و… بسیاری از رفتار های اعتیادی در این گروه شایع است.
۲-مشکلات قانونی اعتیاد جنسی
- معتادان جنسی معمولا در رفتارهای خارج ازکنترل جنسی مانند چشم چرانی ،نمایش ، دست زدن و… درگیر می‌شوند وبه خاطر همین رفتار هم دستگیر و زندانی می‌شوند
- ۵۸% درصد بخاطر تجاوز و سایر مشکلات دردسر قانونی پیدا می‌کنند
۳-مشکلات پزشکی
۱-بیماری های عفونی:
- ایدز
- بیماری های مقاربتی جنسی
۲- آسیب فیزیکی به اندام های جنسی
- بارداری ناخواسته ۴۰%
- سقط ۳۶%
اعتیاد جنسی و ایدز
- ۶۸%درصد در معرض ابتلا به STDوAIDSقرار می گیرند
- مانند تمام اعتیاد ها انکار باعث می شود که شخص عوارض رفتار خود را نپذیرد
- در واقع بعلت شکل اعتیاد گونه این رفتار بسیاری از علائم خطری محیطی راکه افراد عادی به آن توجه می کنند را جدی نمی گیرند
- به همین علت این افراد در معرض خطر بالای ابتلا به HIVوSTD قرار دارند
- شاید گاهی اوقات ویا در زمان مصاحبه شخص پر خطر بودن اینگونه رفتار ها را جدی بگیرد ویا حتی بیان کند ولی وقتی شخص در سیکل اعتیاد درگیر می شودتفکر منطقی جائی ندارد
- اغلب این افراد بخاطر تمایلی که به افزایش لذت دارند ،خود را در موقعیتی قرار می دهند که اضطراب وهیجان مسائل جنسی افزایش یابد ،معمولا در این شرایط اجرای دستورالعمل های بهداشتی فراموش می شوند
- ترس از البتلا به HIV معمولابرای توقف رفتار جنسی پنهان،ارتباط باPROSTITUTE ها، تماس بدون حفاظت وتماس با افراد دارای چند PARTENER جنسی کافی نیست
- حتی گاهی ابتلا به بیماری هایSTDچه در شخص وچه در خانواده تاثیری بر کاهش تعداد و یا خطر پذیری رفتار ندارد.
- گاهی از اوقات ایجاد محدودیت موقت در اینگونه افراد همراه با افزایش بسیار شدید بعدی خواهد بود
- با وجود اینکه اینگونه افراد از نظر فعالیت جنسی بسیار فعال می باشند. اطلاعات جنسی بسیار ضعیف است.
۴- اقتصادی
- از دست دادن شغل
- پرداخت جریمه‌های آشکار وپنهان متعدد
- هزینه های کپی، تلفن، اتصال به اینترنت
بیماریهای همراه
- ۴۲% اعتیاد به مواد مخدر دارند
- ۳۸% اختلال خوردن دارند
- ۲۸% اعتیاد به کار
- ۲۶% اعتیاد به خرج کردن
- ۵% اعتیاد به قمار
- ۸۷% از این افراد در خانواده های خود دارای مشکلاتی مشابه رفتاری هستند
نویسنده: دکتر رابرت فرنام
مدرس دوره مددیاری اعتیاد و خانواده
